Begin de dag met een lach
Bij NTR-programma ‘De avond van taal’ werd eind 2017 het woord ‘plofklas’ tot woord van het jaar benoemd. In 2018 toonde onderzoek aan dat het aantal leerlingen in de klas al een aantal jaar redelijk stabiel is en dat er ietsjes minder plofklassen zijn dan voorheen. Hoe staan we er in 2019 voor?
Dat er tegenwoordig meer aandacht is voor klassengrootte moge duidelijk zijn. De onderliggende oorzaken, het passend onderwijs en het aanhoudende lerarentekort, zijn ondertussen uitvoerig besproken. De hoge heren in Den Haag en elke onderwijsmanager sinds Louis van de Laar hebben hun plasje erover gedaan. Mooi, opgelost! Toch?
Nee dus. Dit jaar zijn er juist meer klassen naar huis gestuurd omdat er geen leraar beschikbaar was. Op lerarentekortisnu.nl is slechts 1% van alle scholen geregistreerd, toch zijn daar al honderden naar huis gestuurde klassen en klassen met onbevoegde leraren te vinden. Vooral wanneer een leraar ziek uitvalt blijkt het erg moeilijk om vervanging te vinden. Het ziekteverzuim in het onderwijs ligt relatief hoog dus dat is nogal eens nodig. Dat hogere ziekteverzuim vind ik overigens niet verbazingwekkend. Kinderen staan nou eenmaal niet bekend om hun feilloze hygiëne, en de werkdruk van leraren is erg hoog. Nogal wiedes, denk ik dan…
De kwaliteit van het onderwijs lijdt hier natuurlijk onder, maar dat dit veel verder gaat dan een paar gemiste uren wordt vaak niet begrepen. Wat dacht je van onderbelichte aspecten van lesgeven zoals humor? Lachen is amper noodzakelijk voor een goede les, maar een leraar die een goede balans weet te vinden tussen humor en serieus werken verkleint de afstand tussen leraar en leerling, motiveert zijn klas en helpt lesstof te relativeren. Je moet echter sterk in je schoenen staan om humor als didactisch hulpmiddel toe te passen in een plofklas, veel leraren beginnen er simpelweg niet aan uit angst de controle over de groep te verliezen of de werksfeer te verpesten. Begrijpelijk, want de juiste balans vinden is sowieso al een hele taak!
Dat is jammer voor de klas en het leerproces, maar ook voor de individuele leerling en zijn intellectuele ontwikkeling. Humor is een belangrijke sociale vaardigheid. Een kind dat anderen aan het lachen kan maken wordt bijvoorbeeld minder snel gepest en maakt meer vriendjes. Bovendien kunnen deze kinderen beter met emoties omgaan en dat is een belangrijk onderdeel van emotionele intelligentie!
“Ook voor de leraar zélf is het goed om humor te gebruiken tijdens het lesgeven” zegt Sibe Doosje, gezondheidspsycholoog bij de Universiteit Utrecht. Uit zijn onderzoek blijkt dat humor stress kan voorkomen. “Op het juiste moment ingezet, kan humor een preventieve werking hebben. Bijvoorbeeld als die ene lastige leerling binnenkomt en je maakt meteen een grapje, dan kun je daarmee de kou uit de lucht nemen en een stressvolle situatie voorkomen.”
Genoeg redenen om humor een belangrijk(er) onderdeel te maken van de PABO, zou je zeggen. Daar los je het lerarentekort helaas niet mee op. Daar zullen wat rigoureuzere maatregelen voor genomen moeten worden. Leerkrachten voorrang geven op de woningmarkt bijvoorbeeld, of scholen verplaatsen naar de rand van grote steden om reistijd van leraren te verkorten. We komen immers niet overal in het land leraren te kort, maar vooral in de randstad.
Of het lerarentekort ook de oorzaak is van het relatieve gebrek aan humor in de randstad durf ik niet uit te sluiten.
Dit bericht delen via je social media? Dat kan natuurlijk door op de onderstaande knop(pen) te klikken!
Volg ons: